Wat is KPNI

Wat is kPNI en waarom is neurowetenschap ook belangrijk voor coaches, trainers en therapeuten? 

 

Klinische Psycho-Neuro-Immunologie is een gestaag groeiende wetenschap die de samenhang onderzoekt tussen onze psyche, ons immuunsysteem en onze hersenen en hormonen.

 

 

HET LICHAAM ALS ANTENNE SYSTEEM

De wetenschap van de Psycho-Neuro-Immunologie is gebaseerd op de ontdekking dat elk menselijk orgaan en elke afzonderlijke cel voortdurend communiceert met andere organen en cellen en de mens dus een ‘netwerk’ is van communicerende systemen. Daarnaast maken we deel uit van sociale structuren die ook weer invloed hebben op het interne communicatie systeem. Heel zijn betekent dat je een eenheid van lichaam, ziel en geest vormt. En dat je daarvoor je hele lichaam moet bewonen, van top tot teen en daaromheen. Dan ben je fysiek, mentaal en energetisch in balans en functioneert jouw lichaam als een zuivere antenne zonder ruis. 

Gezondheid is de mogelijkheid van het lichaam om te reageren op omgevingsveranderingen. Om goed te kunnen reageren op steeds veranderende omstandigheden is de interne communicatie dus van levensbelang. Al onze organen en cellen worden op de hoogte gehouden van elkaars functioneren. Klinische Psycho Neuro Immunologie (kPNI) is een oplossingsgerichte, integrale geneeskundige aanpak. Zij bestudeert hoe het lichaam als geheel functioneert en samenwerkt en hoe het kan dat iemand klachten krijgt of ziek wordt. kPNI verbindt verschillende wetenschappelijke disciplines zoals psychologie, neurologie, immunologie, orthomoleculaire geneeskunde en epigenetica (de levensomstandigheden).

Juist door het samenbrengen van inzichten uit verschillende disciplines vallen de puzzelstukjes in elkaar en krijgen we een indruk van het grotere geheel. Biologie en evolutiegeneeskunde, biomedische wetenschappen, psychologie en gedragswetenschappen en epigenetica, maar ook natuurgeneeskunde en oosterse geneeswijzen leveren een belangrijke bijdrage aan de kPNI. De toenemende belangstelling voor deze manier van denken leidt tot een grote toename van inzichten die worden ondersteund door verschillende internationale publicaties en steeds meer vakliteratuur.

Een symptoom is een signaal, maar het symptoom is nooit het echte probleem. Binnen de kPNI gaan we op zoek naar waar de verstoring of disbalans is ontstaan. Mentale klachten kunnen bijvoorbeeld het gevolg zijn van een probleem in de darmen. Onze darmen, het microbioom is één van de belangrijkste factoren voor een goed functionerend brein en zenuwstelsel. Kennis van het lichaam, met name van het brein-hart-microbioom geven zoveel houvast en persoonlijk leiderschap als het over onze gezondheid gaat. Eigenlijk zouden neurowetenschappen onderdeel moeten zijn van alle andere disciplines, maar gelukkig is de kPNI is een integrale wetenschap die sterk in opkomst is. 

 

Waarom is neurowetenschap ook belangrijk voor coaches, trainers en therapeuten? 

 

Neurowetenschap geeft inzicht en biedt meer mogelijkheden, zowel voor de persoon als voor de coach
Wat ik in mijn eigen praktijk zo mooi vind om te zien: op het moment dat er inzicht komt waarom het brein doet wat het doet, stopt de zelfveroordeling. Er is namelijk altijd logica in gedrag, en een reden dat het lichaam of brein doet wat het doet. Vrouwen die het inzicht daarover missen zie ik vaak enorm hard zijn voor zichzelf. Inzicht geeft als eerste dus opluchting, en daarnaast motivatie; het startpunt voor zelfleiderschap. Als je weet hoe het werkt, dan motiveert dat enorm om de voor jou juiste stappen te gaan zetten.

Je krijgt regie over jouw eigen proces. Ons ‘brein’ zijn niet alleen de fysieke hersenen, het is een onderling verbonden, samenwerkend systeem. En de neurotransmitters vormen de brug tussen lichaam en geest. 

Je hersenen zijn over het hele lichaam verspreid. Je lichaam is je sociale en emotionele zintuig (voertuig). Je denkt met je hele zelf, je hele lichaam. Veel neurotransmitters die we nodig hebben voor onze cognitieve vermogens en om ons goed te voelen bijvoorbeeld, worden gemaakt in de darmen; het microbioom. Ook ons hart produceert zijn eigen neurotransmitters en heeft een open verbinding met de hersenen. Het hart heeft zijn eigen geheugen. 

Onze hersenen zijn neuroplastisch. In tegenstelling tot wat lang werd gedacht beschikken de hersenen over een groot vermogen tot verandering. Je kunt neurale paden (vastgesleten gewoontes) dus herbedraden. Wanneer je eenmaal kennis hebt van hoe het brein werkt krijg je veel meer grip op jouw proces en op jouw leven. 

Als je als coach de principes van de neurowetenschap kent, maak je waarschijnlijk een bewustere keuze wat betreft het behandelpad dat je wilt volgen. Je kiest dan een behandelpad wat aansluit op het breintype van jouw cliënt.  Bovendien, wanneer je weet hoe je het hersensysteem kunt activeren, kan dat een deel van je behandelplan worden wat dient als fundament onder de sessies. Ook kun je in de coachsessies effectiever improviseren en werken met wat zich aandient. Een basis in neurowetenschappen kan het aantal oefenuren in supervisie etc. flink verkorten door een theoretisch kader wat als leidraad dient. 

 

Neurowetenschap versterkt het werk van de coach.
Wanneer we neurowetenschap inbrengen is het veel gemakkelijker om uit te leggen wat je doet en waarom. Bijna alles wat je doet en elk resultaat dat je ziet, kan op een wetenschappelijke verklaring worden gebaseerd. Weet en vertel waarom je de techniek gebruikt die je gebruikt. Veel klanten willen niet ronddwalen in onzekerheid, maar zijn juist gebaat bij inzicht. Het is belangrijk om op de hoogte te blijven van nieuwe inzichten over de werking van hart, brein, microbioom en zenuwstelsel en hoe je dit kunt vertalen naar je werk als therapeut of coach. 

Waarom? Omdat het gangbare denk- en behandelingsmodel voor veel cliënten verouderd is en onvoldoende aanknopingspunten geeft voor complexe mentale, emotionele en lichamelijke processen (zo schrijft Anouk Bindels in haar boek: Wijsheid van Trauma). J.P. Wilson zegt in zijn boek Trating Psychological Trauma en PTSD dat het gangbare model slechts de grootste gemene deler weergeeft van emotionele processen die zich bij mensen voltrekken, maar dat dit geen recht doet aan de werkelijkheid zoals die door de mens wordt ervaren. In de gangbare benadering is volgens hem alleen aandacht voor de beschrijvingen van uiterlijk gedrag, oppervlakkige psychologie en twijfelachtige biochemie. 

Mijn eigen ervaring is dat fysieke en/of emotionele pijn een prachtige ontdekkingsreis kan zijn naar wie en wat je werkelijk bent, wat van jou is en wat niet, wat jouw eigen waarheid is. Als je dan terugkijkt, dan zie je dat het je levenservaringen zijn die je uiteindelijk daar brengen. Dan kun je dankbaar zijn voor alles wat er op je weg komt. 

Fascinerende concepten uit de neurowetenschap over de rol van het brein en het zenuwstelsel kunnen prachtige aanknopingspunten en houvast geven om bij begrip, inzicht en heling te komen. 

 

Wil je hier eens over doorpraten? Boek dan een gratis kennismakingsgesprek in via de knop op de homepage. 

Dopamine Resistentie

Dopamine Resistentie.

Geen idee of je dit woord überhaupt terug kan vinden in de Dikke van Dale, het is een woord van de laatste tijd. Je ziet het steeds vaker opduiken en dat is niet voor niks, want het is een groeiend probleem aan het worden waar steeds meer mensen last van krijgen. Om uit te leggen wat dopamine resistentie inhoudt, moet ik eerst even een stapje terug maken en kijken we naar wat dopamine is. 

Dopamine is een breinstof. Een signaalmolecuul.

Een neurotransmitter 

Ze noemen het ook wel ons motivatie molecuul. Het is een erg bekende en beroemde neurotransmitter ook wel, er zijn veel wetenschappelijke studies naar gedaan en er wordt nog steeds ontzettend veel onderzoek naar gedaan, omdat er zo veel van afhangt. Voorál ook in de marketingwereld. Wij, als Westerse mensen, zijn daar de laatste jaren een beetje het slachtoffer van geworden. Daarom is het belangrijk om te weten hoe dit werkt!

Dopamine is dus ons motivatie molecuul. We hebben het nodig om AAN te gaan staan, om zin in de dag te hebben als we opstaan. We hebben het nodig om focus te kunnen houden, om energiek te zijn, het levert brein energie. Focus en daadkracht. We hebben het nodig om onze dingen te doen, die we willen doen, om te presteren, om doelen na te jagen.

Dopamine is gekoppeld aan een het beloningssysteem in onze hersenen. En dat zorgt ervoor dat we ons goed voelen over onszelf. Dus het is een heel interessante neurotransmitter. Je leest soms ook wel dat dopamine ons gelukshormoon wordt genoemd, dat klopt niet helemaal. Al heeft het er wel een relatie mee. Maar ons geluksstofje is Serotonine. Ook een neurotransmitter. Dopamine zorgt zeker wel voor plezier en genot, maar dat is dus vooral in het licht van NIEUWE ervaringen. EN daar schuilt tegelijkertijd ook het gevaar. Ik heb hier een eerder artikel over geschreven, de Glijbaan van Geluk naar Teleurstelling, daar kun je lezen hoe dit proces in zijn werk gaat.

 

Maar dopamine dus….  Steeds meer mensen raken resistent. Wat betekent dat je een bepaalde ongevoeligheid ontwikkelt. Resistent betekent eigenlijk ‘ongevoelig’ . Het werkt niet meer of niet voldoende. Denk ook aan antibiotica-resistentie bijvoorbeeld. Je kunt het ook vergelijken met bijvoorbeeld suikerziekte, diabetes type II, wat ontstaat door leefstijlgewoonten. Door een overdosis aan suiker, waardoor waardoor insuline ongevoeligheid ontstaat. 

Wanneer jij je lichaam overvoert met suiker gaat de verwerking daarvan haperen. Omdat de instroom TE groot is. Hoe groter de overdaad, dus hoe groter de instroom aan suiker is zeg maar, hoe ongevoeliger het systeem wordt wat die suiker weer moet verwerken. 

En met dopamine is dat eigenlijk precies hetzelfde. Wij leven nu in een maatschappij waar we gebombardeerd worden met informatie, met nieuwe prikkels de hele dag door, tot ‘s avonds laat, het is een complete overload voor ons brein. Dus de dopamine receptoren worden ongevoelig en dat betekent eigenlijk dat je dus steeds meer moeite krijgt om echt plezier te hebben. Om ergens aan te beginnen, om je daadkrachtig te voelen of besluitvaardig te zijn. Dat wordt steeds moeilijker. De informatie filteren wordt steeds lastiger en dat komt puur omdat we een soort van ongevoelig worden door de overdaad die we binnenkrijgen. Dat is natuurlijk super kwalijk, want dat betekent dat je uiteindelijk steeds meer nodig hebt, met steeds minder effect.

Een voormalig directeur bij Facebook heeft dat ook letterlijk in een toespraak toegegeven. Hij zei: “Ik voel me eigenlijk enorm schuldig, want de strategie die we ontwikkelen om mensen te laten kopen of om mensen op de social-media platforms te laten blijven, voor uren per dag soms, die zijn dus echt gericht op hoe dopamine in het menselijk lichaam werkt. En we vernietigen daarmee het maatschappelijke leven.”

Men weet maar al te goed hoe ze jouw brein moeten prikkelen, zodat je terugkomt voor een nieuwe beloning (zo ziet jouw brein dat) of voor een nieuwe prikkel.

Uiteindelijk raken we dus gewoon verslaafd. Dat zul je misschien bij jezelf herkennen, als je kijkt naar je telefoongebruik of als je kijkt naar hoe je met social-media omgaat. Wellicht zit je veel vaker en langer op Facebook of op Instagram dan je zou willen en gaan er dus eigenlijk heel veel mooie uren, heel veel mooie tijd van je leven gaat gewoon verloren. Hoe zonde is dat?

Weet een goede graadmeter is… – nadat je een tijd hebt zitten scrollen, hoe voel je je dan? Voel je je dan gelukkig en voldaan? – Het scrollen kun je zien als zoeken… jouw brein zoekt naar dopamine, naar nieuwe prikkels. Het probleem is alleen dat er geen of maar een hele kleine beloning op volgt. Net genoeg beloning om de volgende keer weer terug te gaan, voor een nieuw beetje beloning… Lijkt op verslavend gedrag he? 

En dat terwijl de buitenwereld direct om ons heen ons zoveel mooie prikkels kan geven die veel meer plezier, genot en voldoening opleveren. De lente bij uitstek geeft allemaal nieuwe prikkels, als je overal om je heen kijkt, zie je nieuw leven weer geboren worden, de bomen waar die weer groen worden, de bloesem overal, het is een fantastische tijd om naar buiten te gaan en je van een hele goede, gezonde toevoer van dopamine te voorzien in je, in je lichaam en in je brein. En je zal merken dat dit veel meer en veel intenser plezier en genieten oplevert. 

Wanneer je die resistentie niet stopt en doorbreekt, zit je op een gegeven moment in een vicieuze cirkel. Dan wordt het steeds moeilijker om je energiek te voelen. Het wordt steeds moeilijker om plezier ook tot in je tenen te kunnen voelen. Je stompt een soort van af en dat wil je natuurlijk niet. Je wil voluit leven en al je zintuigen gebruiken. Niemand wil als een verslaafde eindigen in een maatschappij die overweldigend is. Die steeds overweldigend wordt en waarvan eigenlijk niemand weet waar die gaat eindigen. 

Dat we er niet gelukkig van worden, daar zijn we inmiddels wel achter. Alleen.. hoe doorbreek je dat nou? 

Door heel bewust toch te gaan afkicken, de hoeveelheid prikkels verminderen. Je zintuigen rust gunnen. Zodat je systeem rust krijgt en de kans krijgt om te herstellen. Dan zul je merken dat je weer beter in staat bent om echt te genieten en ga je ook veel meer rust ervaren. En van daaruit ontstaat Focus en doelgerichtheid. 

Dus kijk eens waar je kunt minderen met het gebruik van je mobiel. En waar je kunt minderen met de tijd die je aanwezig bent op social media platforms. Belangrijk om je hier heel bewust van te zijn!

Verder kun je met specifieke leefstijlhacks, voeding en supplementen fantastische resultaten bereiken en deze cirkel doorbreken. Ik verwijs je graag naar het korte maar krachtige Vrouwenbrein in Balans Traject. Blijf niet met je klachten rondlopen, er is zoveel te verbeteren op een snelle en eenvoudige manier. Hou van je brein, hou van je leven!

De smartphone en je brein

Annemarie ik heb je hulp nodig. Haar stem klonk gefrustreerd en lichtelijk wanhopig. ‘Ik vind het nergens op slaan van mezelf, maar die telefoon is mij gewoon de baas en ik báál daar enorm van.’  Het kost me mijn gemoedsrust, het kost me mijn tijd, het kost me de kwaliteit van mijn dag… ik ben er zo klaar mee!

Duidelijke taal!

En voor veel mensen waarschijnlijk ook erg herkenbaar. 

 

Wat je moet weten over de smartphone en het brein

Dopamine en je smartphone

Is ons digitaal gebruik een moderne gewoonte of een verslaving? 

Interessante vraag..

Verslavingsgedrag kun je herkennen aan gebrek aan zelfcontrole. Daar komt bij dat het gedrag (of gebruik) langdurig en héél frequent is. Ook is er sprake van ontwenningsverschijnselen. 

Het levert een negatief effect op je humeur op, irritatie of onrust. Vaak zie je één of meer negatieve gevolgen in je leven. Je hebt bijvoorbeeld minder aandacht voor je gezinsleden of interesses waar je ook tijd aan zou willen besteden. Daarnaast is er ook een fysiek effect dat de meeste verslavingen gemeenschappelijk hebben, namelijk het dopamine-effect

Dopamine is een neurotransmitter die door het lichaam wordt geproduceerd als ons brein ons voor iets wil belonen. In onze hersenen heeft deze neurotransmitter vooral effect op het genotscentrum. 

Genot is een belangrijke motivatiebron en ons lichaam verschaft ons dat maar al te graag als beloning voor gedrag dat bijdraagt aan overleven en om ons genetisch materiaal over te dragen (eten en seks dus).  We worden ook beloond met een shot dopamine wanneer we uitreiken naar nieuwe informatie. Ook dit is namelijk belangrijk in het overlevingsmechanisme: dat we het liefst zoveel mogelijk leren. Nieuwsgierigheid is dus een belangrijke eigenschap. Waar kun je je aan bezeren? Welke bessen zijn eetbaar? Is een vreemde bezoeker gevaarlijk of te vertrouwen? Al die aspecten leren we gaandeweg. “Nieuw” is prikkelend en stimulerend. 

Voor ons brein maakt het niet uit waar het nieuwe over gaat, of over welke informatie het gaat. Nieuw is nieuw. Zelfs een klaagmail van een vervelende klant zet het dopaminecircuit in de hersen in werking. 

Het is dezelfde impuls om voortdurend op zoek te gaan naar iets nieuws, wat ons hielp bij onze overlevingskansen toen we nog in grotten leefden. Deze zelfde impuls zorgt er voor dat we verslaafd zijn aan technologie. 

Zelf ervaar je die vervelende mail niet als iets leuks, maar je wordt wel beloond met dopamine. Het dopaminesysteem is namelijk niet gemaakt om ons te belonen voor de moeite die we hebben gedaan. Komt ook niet alleen vrij wanneer we iets leuks vinden. Dopamine dient vooral om ons aan te moedigen te blijven zoeken en blijvend verlangens te koesteren.

Het vervelende van dopamine (net als insuline) is dat het heel snel een hoogtepunt bereikt, maar daarna pijlsnel afneemt. 

Je zult dat wel herkennen: Na de energieboost die je krijgt door het eten van een reep chocola neemt je insulinepeil een flinke duik en voel je je slapper en slechter dan daarvoor. Zo werkt het ook bij iedere dopaminepiek. Na de piek ervaar je een (kleine) emotionele kater. En juist dat zorgt ervoor dat verslaving door dopamine in de hand wordt gewerkt. Want je wil daar vandaan, terug naar die piek. EN omdat de volgende piek altijd iets hoger moet zijn dan de vorige. Hoe meer dopamine je produceert, hoe meer je er van nodig hebt. Het lichaam went aan de hoeveelheden dopamine, er treedt tolerantie op en een volgende keer is meer dopamine nodig om hetzelfde gevoel te geven. Dat is de basis van alle verslavingen. 

Omdat ons dagelijks stressniveau tegenwoordig zo hoog ligt zijn de meeste mensen erg gevoelig voor uitdagingen en prikkels functioneren we niet meer op dopamine (ons levenslusthormoon), maar functioneren we op adrenaline (ons stresshormoon). Hoe langer we functioneren op adrenaline, hoe meer uitgeput en mentaal leeg we ons zullen gaan voelen.

En precies hier speelt ons digitale leven een extra belastende rol: telkens wanneer we een sms of app krijgen, er zich breaking news aandient, we een pushbericht krijgen, een e-mail of een facebook bericht ontvangen, stroomt de adrenaline door ons lijf en moeten we reageren. Elke prikkel die plotseling in ons veld van gewaarzijn komt, zal ons reptielenbrein alarmeren; “wat is dit, is dit gevaarlijk. moet ik hier iets mee doen…” We zijn pas gerustgesteld als we het bericht hebben gelezen. 

Maar daarmee is de adrenaline nog niet uit ons lijf. We hebben niet kunnen vechten of vluchten, we hebben de stress niet fysiek kunnen ontladen en het stapelt zich op. 

 

Hoe dopamine, adrenaline, stress en de werking van het brein ons gedrag beïnvloeden is niet alleen in de wetenschappelijke wereld bekend. 

Ook voor producenten van content- en online diensten en voor ‘digitale marketeers’ is deze kennis een belangrijke vertrekbasis. Tegenwoordig houdt men bij de ontwikkeling van een nieuw product voor de smartphone rekening met kennis uit de psychologie en neurologie en meer in het bijzonder met de werking van dopamine en amygdalae. 

Ze bieden dus een toepassing, dienst, game of app aan die nog verslavender is dan de voorgaande en spelen handig in op ons natuurlijk verlangen om even op onze smartphone te kijken. Ze maken hierbij gebruik van allerlei trucs en verleidingen. In vaktermen heet dit het ontwikkelen van desire toepassingen. 

Als we het dus al hadden over wilskracht, zelfregulatie en zelfcontrole, dan vergeten we dat er experts zijn die er alles aan doen om onze aandacht weg te kapen. Dat zij werken aan de ondermijning van onze zelfbeheersing. 

Aan de Stanford University is zelfs een opleiding die zich richt op gedragsdesign. Een mooie term om software mee aan te duiden die ons onbewust laat doen wat een bedrijf van ons wil. Een van de oprichters van Instagram studeerde hier ook..

Zijn we dan allemaal verslaafd?

Technologie, toepassingen en smartphones werken verslavend. Dat kunnen we rustig stellen. Maar dat wil niet direct zeggen dat iedereen er ook verslaafd aan raakt. Wanneer mensen voelen dat zaken teveel impact hebben op hun normale leven, of op hun innerlijke rust, zullen ze bewust een stapje terug willen doen. Toch ligt dat bij een digitale intox iets moeilijker. Niet alleen omdat er zo bewust wordt ingespeeld op ons gedrag en de mate van onze verslaving. Ook omdat het digitale verkeer zo’n groot onderdeel is geworden van ons leven. Meer afstand daarvan nemen betekent ook dat je dan mensen misschien moet teleurstellen, omdat je minder reageert op berichten. 

Daarbij; hoe meer je gebruik maakt van digitale tools, hoe meer je verslaafd zult raken, dat is een feit. Dus ben je online ondernemer en werk je veel met je smartphone, dan heb je het extra lastig. 

Betekent dit dan dat we overgeleverd zijn aan onze innerlijke oermens? Aan breinstofjes en aan de mechanismen van een paar slimme en hippe software ontwikkelaars in Silicon Valley? 

Nee, gelukkig niet.

We zullen bewust moeten leren omgaan met technologie als we controle willen houden. Door de verslavende mechanismen beter te begrijpen, kunnen we ook beter tussenbeide komen en beslissen om ons niet in te laten pakken door deze trucjes. 

Hoe goed je weerstand kunt bieden houdt het meeste verband met je motivatie. De eerste stap is dat je jezelf een positief alternatief voorstelt. In het geval van digitale intox is dat wat je terugkrijgt.. niet bijvoorbeeld extra geld of minder kilo’s, maar wel tijd, rust en focus. En is dat nu niet precies waar we allemaal zo’n tekort aan hebben? 

Dus kijk hoe je jezelf kunt belonen. En zorg dat daarnaast dat je dopamine niveau op peil blijft. Eet de juiste voeding en slik wanneer nodig een tijdje specifieke supplementen die je daarbij helpen. Zorg voor voldoende beweging, liefst in de buitenlucht. Plan deze momenten in gedurende je dag en je zult zien dat je meer grip krijgt en je minder geregeerd wordt door je smartphone.

 

 

 

 

 

Bronnen: Digital Detox : Florence Péres - Ontketen je brein: Theo Compernolle