Italië is eten. Vraag je aan een Italiaan hoe het gaat dan kan het goed zijn dat hij je verteld wat hij gister heeft gegeten en ook wat er vanavond op tafel zal staan. Bijzonder is het feit dat er vaak gesproken wordt van de Italiaanse keuken maar dat er eigenlijk ontelbaar veel keukens in het land zijn, want iedere stad en ieder dorp heeft zo zijn eigen specialiteiten.
Een interessante keuken, maar ook de gewoontes om nader te onderzoeken vind ik die van Sicilië. Ook omdat Sicilië wordt gezien als nieuwe Blue Zone. En graag leg ik daarin ook een link naar Nederland. Wat zouden wij kunnen leren van de Sicilianen?
Als een ‘echte’ reporter stelde ik mijn vragen aan Rosanna Falcone. Een Nederlandse met Siciliaanse roots die sinds 3 jaar op Sicilië woont.
WAT ZIJN DE TYPISCHE STREEKGERECHTEN UIT JOUW REGIO?
De regio Palermo kent in algemene zin één regel: we gooien niets weg, dat geldt vooral voor vlees, dus eten we milt, pane ca meusa – broodje milt en darmen, stigghioli – bosuitje waar gewassen en gekookte schapendarm omheen wordt gedraaid en vervolgens gegrild. Ook al het andere orgaanvlees wordt gekookt of gebakken, eventueel sotto aceto gezet, maar er wordt niets weggegooid! Natuurlijk zijn de arancini, rijstballen gevuld met ragú en pane panelle, broodje met in gefrituurde plakjes kikkererwtenmeel ook typische streekgerechten. Niet uit de provincie maar ook hier volop verkrijgbaar: busiate alla Trapanese, een handgedraaide pasta met een pesto van tomaat, basilicum, knoflook en amandelen. Zoals overal in Italië zie je ook hier per streek, per dorp, per familie allerlei variaties hierop.
ZIJN ER GERECHTEN DIE ALLEEN MET SPECIALE GELEGENHEDEN WORDEN GEGETEN?
Op San Giuseppe (Sint Jozef, de vader van Jezus en dus vaderdag), 19 maart, eten we spaghetti con sarde. Hier wordt traditiegetrouw wilde venkel aan toegevoegd. Daarna worden er kardoenen(soort distel lijkend op artisjok) en wilde venkelstelen door beslag gehaald en gefrituurd en het toetje zijn sfince, heerlijke knapperige oliebolletjes door grove suiker gerold.
OP WELKE GELEGENHEDEN EET JE MET VRIENDEN EN WANNEER JUIST MET FAMILIE? IK DENK DAN AAN HET GEZEGDE: NATALE CON I TUOI, PASQUA CON CHI VUOI..
Eten is hier alles, de mensen maken zich er hier nooit met een makkie vanaf: men maakt van alle feesten een eetfestijn, beoordelen elkaars feest op het voedsel dat wordt geserveerd en er is bijna altijd kritiek: mijn eten is lekkerder, gaarder, minder doorgekookt, zouter, zoeter enz. dan wat ik nu eet. Het is traditie om op zondag bij je (schoon)moeder te gaan eten, ondanks dat je zelf een gezin hebt blijf je dit doen totdat ze er niet meer zijn…dan wordt jij de moeder waar de kinderen komen eten…Elk feest wordt gevierd met een maaltijd, een aangeklede borrel doe je alleen maar in een bar, niet bij iemand thuis! Verjaardagen, huwelijken, doop en communie worden met een overdaad van voedsel gevierd, anders is het geen feest! Feesten met vrienden doe je inderdaad met Pasen of met Ferragosto, de rest van het jaar is het met de hele familie.
WAAR KOOP JE JE VOEDSEL MEESTAL? SUPERMARKT, MARKT, VERS VAN HET LAND?
Je gaat hier veel naar de specialist: dus bakker, slager en groenteboer, verder staan er ook veel straatverkopers met hun oogst van de dag, veel mensen hebben zelf, of in hun familie, een moestuin, dan eet je wat er die dag volgroeid/rijp is.
WAT WORDT HET MEEST GEGETEN IN JOUW OMSTREKEN? VLEES, VIS, VEGA…
Eigenlijk alle drie: vlees en vis omdat dat de gewoonte is, vegetarisch soms al bewust maar vaak onbewust maar ook gewoonte want je eet wat er uit de moestuin komt, dus gekookte groente of salade, afhankelijk van het seizoen.
OUDE GERECHTEN WORDEN TEGENWOORDIG VAAK ‘GEPIMPT’ DOOR EEN INGREDIËNT TE VERVANGEN VOOR EEN ANDER. IS DAT OP SICILIË OOK ZO OF HOUDT MEN ZICH AAN HET TRADITIONELE?
Men is hier nog erg van de traditie, het moment waarop je een bepaald gerecht eet en ook de ingrediënten. Sterker nog, als een bepaald ingrediënt niet voorhanden is wordt dat nog gekocht of wordt er voor een ander gerecht gekozen… En je eet dus géén lasagne voor San Giuseppe!
WAT ZOU DE NEDERLANDSE KEUKEN MINDER MOETEN DOEN?
Als je praat over alleen maar hollands eten in de vorm van stamppot of traditie van piepers, karbonade en bloemkool met jus, dan zou daar wat meer variatie in mogen komen. Wellicht is de enige opmerking dat hier veel meer seizoensgericht wordt gegeten, dus echt geen aardbei met kerst of kool in de zomer!
De Nederlander zou wat meer met de seizoenen mogen eten, beter voor jezelf, altijd alles vers en beter voor het milieu.
HOE VAAK EET JE BUITEN DE DEUR? IS DAT VAKER DAN IN NEDERLAND EN ZO JA.. WAARDOOR KOMT DAT?
Ik eet minstens 1x per week buiten de deur, maar dat kan ook meer zijn. Dat is vaker dan in Nederland, de reden hiervoor is dat je hier voor heel weinig toch kunt eten!
WIJZE WOORDEN EN KRITISCHE NOTEN
Wijze woorden, maar zeker ook kritische noten van Rosanna dus.
En haar antwoord op: ‘Rosanna, heb jij wel eens gehoord van Blue Zones.. dat mensen daar gezond 100 worden?’ is: ‘Nee dat ken ik niet, maar ik weet wél dat er héél veel oude mensen hier wonen die tot op late leeftijd heel actief zijn. Of ze 100 zijn dat weet ik niet maar boven de 90 komen ze met gemak!’ Daar waar wij het woord Blue Zone gebruiken om een leefwijze aan te duiden is het voor de Italianen dus nog steeds niet meer dan normaal zo te leven!
Mooi!
